Zasiłek macierzyński jest to świadczenie wypłacane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Zasiłek macierzyński przysługuje osobie, która urodziła lub wzięła na wychowanie dziecko i była w tym czasie objęta ubezpieczeniem chorobowym. Z tego artykułu dowiesz się jak długo można otrzymywać zasiłek macierzyński i jaka jest jego wysokość.
Zasiłek macierzyński – osoby uprawnione
Zasiłek macierzyński przysługuje osobom, które są objęte obowiązkowym lub dobrowolnym ubezpieczeniu chorobowemu. Są to:
- zatrudnieni na umowę o pracę,
- zatrudnieni na umowę o dzieło lub zlecenie,
- członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych,
- odbywający służbę zastępczą,
- prowadzący działalność gospodarczą,
- duchowni,
- pracujący odpłatnie podczas odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania.
W przeciwieństwie do zasiłku chorobowego zasiłek macierzyński nie jest uzależniony od tzw. okresu wyczekiwania. Jeżeli pracowniczka zostanie zgłoszona do ubezpieczenia chorobowego, a następnego dnia urodzi dziecko to zasiłek macierzyński będzie jej przysługiwać.
Zasiłek macierzyński może otrzymać osoba, która:
- urodzi dziecko,
- przyjmie dziecko w wieku do lat 7 (do 10 lat, jeśli dziecko ma odroczony obowiązek szkolny) na wychowanie,
- przyjmie dziecko w wieku do lat 7 (do 10 lat, jeśli dziecko ma odroczony obowiązek szkolny) na wychowanie jako rodzina zastępcza (z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej).
Zasiłek może otrzymać matka lub ojciec dziecka, przebywający na urlopie macierzyńskim, tacierzyńskim, rodzicielskim lub ojcowskim.
Zasiłek macierzyński – czas trwania
Czas trwania zasiłku macierzyńskiego jest uzależniony od rodzaju urlopu, na którym przebywa osoba opiekująca się dzieckiem. Poniżej omówię wszystkie możliwe przypadki.
Urlop macierzyński – przysługuje kobietom, które w czasie trwania zatrudnienia urodziły dziecko. Natomiast prawo do urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego przysługuje także innym osobom – tym, które wzięły dziecko na wychowanie oraz ojcu dziecka (urlop tacierzyński). Długość urlopu macierzyńskiego oraz urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego jest taka sama i wynosi:
- 20 tygodni w przypadku urodzenia lub wzięcia na wychowanie jednego dziecka,
- 31 tygodni w przypadku urodzenia lub wzięcia na wychowanie dwojga dzieci,
- 33 tygodni w przypadku urodzenia lub wzięcia na wychowanie trojga dzieci,
- 35 tygodni w przypadku urodzenia lub wzięcia na wychowanie czworga dzieci,
- 37 tygodni w przypadku urodzenia lub wzięcia na wychowanie pięciorga i więcej dzieci.
Zasiłek macierzyński przysługuje przez cały okres trwania urlopu macierzyńskiego. Kobieta może pójść na urlop i zasiłek macierzyński na 6 tygodni przed spodziewaną datą porodu. Wtedy po porodzie wykorzystać może tylko pozostałą część urlopu i zasiłku.
Jeżeli kobieta wykorzystała po porodzie co najmniej 14 tygodni urlopu macierzyńskiego to może skrócić urlop i wrócić do pracy. Wtedy pozostałą część urlopu i zasiłku może wykorzystać ojciec dziecka (urlop tacierzyński). Zasada ta dotyczy także opiekunów, którzy przyjmują dziecko na wychowanie.
Jeśli dziecko wymaga opieki szpitalnej, a matka wykorzystała po porodzie co najmniej 8 tygodni urlopu macierzyńskiego może przerwać okres urlopu i pobierania zasiłku, a pozostałą część wykorzystać po powrocie dziecka ze szpitala. Taka sam zasada obowiązuje w przypadku osób korzystających z urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego.
Jeśli dziecko umrze podczas porodu lub zanim ukończy 8 tydzień życia, matce przysługuje zasiłek macierzyński przez 8 tygodni, nie krócej jednak niż przez 7 dni od śmierci dziecka.
Jeśli matka dziecka umrze to ojciec dziecka otrzyma zasiłek macierzyński na pozostały okres od dnia śmierci matki dziecka. Jeśli matka porzuci dziecko to ojciec dziecka może pobierać zasiłek macierzyński przez okres odpowiadający części urlopu macierzyńskiego, gdy matka korzystała z tego urlopu po porodzie co najmniej przez 8 tygodni. Może też otrzymać dodatkowy zasiłek opiekuńczy jeśli matka porzuciła dziecko przed upływem 8 tygodni od porodu.
Urlop rodzicielski – przysługuje osobom, które korzystały z urlopu macierzyńskiego. Długość urlopu wychowawczego wynosi:
- 32 tygodnie w przypadku urodzenia lub wzięcia na wychowanie jednego dziecka,
- 34 tygodnie w przypadku urodzenia lub wzięcia na wychowanie dwojga lub więcej dzieci.
Urlop rodzicielski może wykorzystać w całości jedno z rodziców, mogą go wykorzystać oboje rodzice równocześnie (po 16 lub 17 tygodni), a mogą go także wykorzystać oboje rodzice na zmianę.
Urlop ojcowski – przysługuje mężczyznom wychowującym dziecko, które:
- ma mniej niż 2 lata, w przypadku własnego dziecka,
- ma mniej niż 7 lat (10 lat, jeśli dziecko ma odroczony obowiązek szkolny), a od uprawomocnienia decyzji adopcyjnej upłynęło mniej niż 2 lata, w przypadku dziecka wziętego na wychowanie.
Długość urlopu ojcowskiego wynosi 14 dni. Można go wykorzystać w całości albo w dwóch częściach po 7 dni.
Wysokość zasiłku macierzyńskiego
Zasiłek macierzyński za okres przebywania na urlopie macierzyńskim, urlopie na warunkach urlopu macierzyńskiego oraz urlopie ojcowskim wynosi 100% wymiaru zasiłku. Zasiłek macierzyński za okres przebywania na urlopie rodzicielskim wynosi 100% podstawy wymiaru zasiłku przez:
- 6 tygodni urlopu rodzicielskiego w przypadku urodzenia lub wzięcia na wychowanie jednego dziecka,
- 8 tygodni urlopu rodzicielskiego w przypadku urodzenia lub wzięcia na wychowanie dwojga lub więcej dzieci,
- 3 tygodni urlopu rodzicielskiego w przypadku wzięcia na wychowanie dziecka, gdy uprawniony ma prawo do 9 tygodni urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego.
Zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego przysługujący po upływie powyższych okresów wynosi 60% podstawy wymiaru zasiłku.
W przypadku gdy miesięczna kwota zasiłku macierzyńskiego pomniejszonego o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych jest niższa niż świadczenie rodzicielskie (obecnie 1000 zł miesięcznie) to zasiłek macierzyński podwyższa się do wysokości świadczenia rodzicielskiego.
Zasiłek macierzyński – wniosek
Płatnikiem zasiłku macierzyńskiego jest ZUS, jeżeli beneficjent jest zatrudniony przez firmę zatrudniającą do 21 osób. W przypadku większych firm płatnikiem jest przedsiębiorstwo, które następnie rozlicza się z ZUS-em.
Wniosek należy pobrać ze strony zus.pl, a następnie wypełnić i wysłać do ZUS-u razem z dodatkowymi dokumentami, którymi są:
- zaświadczenie lekarskie o przewidywanej dacie porodu – w przypadku występowania o zasiłek macierzyński za okres przed porodem,
- odpis skrócony aktu urodzenia dziecka lub jego kopia potwierdzona za zgodność z oryginałem – w przypadku występowania o zasiłek macierzyński za okres od dnia porodu.
Kopiowanie tego artykułu jest dozwolone pod warunkiem zachowania linku do źródła: Zasiłek macierzyński