Jak napisać testament aby był ważny? Można go sporządzić własnoręcznie lub w obecności notariusza albo przedstawiciela administracji państwowej i dwóch świadków. W wyjątkowych okolicznościach można go podyktować dowódcy statku lub samolotu, w obecności dwóch świadków. Z tego artykułu dowiesz się jak sporządzić testament, co można w nim zawrzeć oraz jak go zmienić.

Testament – prawo

Zasady sporządzania testamentu są zawarte w Kodeksie Cywilnym w artykułach 941- 990. Testament jest jedynym skutecznym sposobem rozporządzenia swoim majątkiem na wypadek śmierci. Może go sporządzić i odwołać jedynie osoba posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych. Nie można go sporządzić ani odwołać przez przedstawiciela.

Testament jest nieważny jeśli został sporządzony:

w stanie wyłączającym świadome wyrażenie woli,
pod wpływem błędu, który miał wpływ na jego formę,
pod wpływem groźby.

Na nieważność testamentu może się powołać każda osoba, która ma w tym interes prawny. Termin upływa w ciągu 3 lat od momentu gdy osoba dowiedziała się o przyczynie nieważności lub 10 lat od otworzenia testamentu.

Odwołanie testamentu jest możliwe poprzez sporządzenie nowego lub zniszczenie dotychczasowego. Jeżeli w nowym testamencie nie będzie zawartej informacji o odwołaniu starego to odwołaniu ulegają tylko te postanowienia dotychczasowego testamentu, których nie można pogodzić z treścią nowego.

Testament – rodzaje

Kodeks Cywilny wymienia dwa rodzaje testamentów: zwykłe i szczególne. Testament zwykły może być sporządzony poprzez:

Napisanie w całości pismem ręcznym, podpisanie i opatrzenie datą. Wydruk komputerowy lub pismo maszynowe jest przesłanką do uznania testamentu za nieważny.
Sporządzenie testamentu w obecności notariusza w formie aktu notarialnego.
Podyktowanie swojej ostatniej woli w obecności wójta, burmistrza, prezydenta miasta, starosty, marszałka województwa, sekretarza powiatu albo gminy lub kierownika urzędu stanu cywilnego oraz dwóch innych świadków oraz podpisanie go przez każdą z obecnych osób.

Testament szczególny może być sporządzony jeżeli istnieje ryzyko śmierci spadkodawcy lub inne okoliczności uniemożliwiają sporządzenie zwykłego testamentu. W takiej sytuacji spadkodawca może oświadczyć swoją wolę ustnie, w obecności co najmniej trzech świadków.

Jeżeli spadkodawca podróżuje polskim statkiem lub samolotem to może przekazać swoją ostatnią wolę dowódcy statku lub samolotu albo jego zastępcy w obecności dwóch świadków. Dowódca lub zastępca dowódcy spisuje wolę spadkodawcy, następnie odczytuje ją spadkodawcy, a potem to pismo muszą podpisać spadkodawca, dowódca oraz świadkowie.

Testament szczególny traci moc wraz z upływem 6 miesięcy od ustania okoliczności które uzasadniały niezachowanie formy testamentu zwykłego.

Powołanie spadkobierców

Spadkodawca może powołać do spadku lub jego części dowolną liczbę osób. Jeżeli testament nie określa sposobu podziału spadku to spadkobiercy dziedziczą w równych częściach. Spadkodawca może powołać spadkobiercę na wypadek gdyby inna osoba powołana do spadku nie chciała lub nie mogła być spadkobiercą (podstawienie).

Jeżeli spadkodawca powołał do spadku kilku spadkobierców, a jedna z osób nie chciała lub nie mogła nim być, to przypadająca jej część zostaje podzielona między pozostałych spadkobierców w stosunku do przypadających im udziałów (przyrost).

Zapisy i polecenia

Spadkodawca może zobowiązać spadkobiercę do spełnienia określonego świadczenia majątkowego na rzecz oznaczonej osoby (zapis zwykły). Jeżeli osoba, na rzecz której został uczyniony zapis, nie chce lub nie może być zapisobiercą, to spadkobierca jest zwolniony z obowiązku wykonania zapisu.

W testamencie sporządzonym w formie aktu notarialnego spadkodawca może postanowić, że oznaczona osoba nabywa przedmiot zapisu z chwilą otwarcia spadku (zapis windykacyjny). Przedmiotem zapisu windykacyjnego może być:

rzecz oznaczona co do tożsamości,
przedsiębiorstwo,
gospodarstwo rolne,
ustanowienie na rzecz zapisobiercy użytkowania lub służebności,
ogół praw i obowiązków wspólnika spółki osobowej.

Spadkodawca może nałożyć na spadkobiercę lub zapisobiercę obowiązek określonego działania lub zaniechania, nie czyniąc nikogo wierzycielem (polecenie). Zapisobierca obciążony poleceniem może powstrzymać się z jego wykonaniem, aż do chwili wykonania zapisu przez spadkobiercę.

Wykonawca testamentu

Spadkodawca może powołać wykonawcę lub wykonawców testamentu. Może nim być osoba posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych. Zarządza on majątkiem spadkowym, spłaca długi spadkowe, wykonuje zapisy zwykłe i windykacyjne oraz polecenia, a następnie przekazuje majątek spadkowy spadkobiercom zgodnie z wolą spadkodawcy.

Wydziedziczenie

Najbliższa rodzina spadkodawcy – małżonek, rodzice oraz zstępni – która nie została uwzględniona w testamencie ma prawo do zachowku. Tego prawa spadkodawca może pozbawić swoją rodzinę poprzez osobny zapis (wydziedziczenie). Zapis ten powinien określać przyczynę wydziedziczenia. Przyczyną wydziedziczenia według K.C. może być:

uporczywe postępowanie w sposób sprzeczny z zasadami życia społecznego,
dopuszczenie się względem spadkodawcy lub jednej z bliskich mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci,
uporczywe zaniedbywanie obowiązków rodzinnych wobec spadkodawcy.

Kopiowanie tego artykułu jest dozwolone pod warunkiem zachowania linku do źródła: Jak napisać testament?