Rzecznik finansowy to urząd państwowy, którego zadaniem jest pomoc klientom instytucji finansowych, których prawa zostały naruszone. Urząd rzecznika finansowego został powołany ustawą o rozpatrywaniu reklamacji przez podmioty rynku finansowego i o Rzeczniku Finansowym i zastąpił Rzecznika Ubezpieczonych. Z tego artykułu dowiesz się jakie są zadania Rzecznika Finansowego i w jakiej sytuacji możesz skorzystać z jego pomocy.
Instytucje finansowe – banki, firmy ubezpieczeniowe, towarzystwa funduszy inwestycyjnych, firmy pożyczkowe, spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe – to zazwyczaj duże i bogate przedsiębiorstwa. Konsument często stoi na straconej pozycji podczas sporu z instytucją finansową, którą stać na najlepszych prawników. By przeciwdziałać takiej sytuacji parlament powołał urząd Rzecznika Finansowego.
Zadania Rzecznika Finansowego
Zadania Rzecznika Finansowego to:
- przyjmowanie skarg na instytucje finansowe (banki, spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe, firmy ubezpieczeniowe, towarzystwa funduszy inwestycyjnych, firmy pożyczkowe, fundusze emerytalne, towarzystwa emerytalne),
- prowadzenie postępowania interwencyjnego na wniosek konsumenta, którego reklamacja nie została uznana przez instytucję finansową,
- wydawanie opinii (tzw. istotny pogląd) na temat sprawy sądowej toczonej przez konsumenta przeciw instytucji finansowej,
- prowadzenie postępowania polubownego między konsumentem, a instytucją finansową,
- udzielanie porad klientom instytucji finansowych, dotyczących umowy lub aneksu do umowy,która jest niezrozumiała dla klienta lub niezgodna z prawem,
- wnoszenie do Sądu Najwyższego skargi nadzwyczajnej na rażąco niesprawiedliwe orzeczenia sądowe dotyczące rynku finansowego,
- występowania do Sądu Najwyższego z wnioskiem o podjęcie uchwały mającej na celu wyeliminowanie występujących w orzecznictwie sądowym rozbieżności,
- działalność edukacyjna dotycząca rynku finansowego.
Postępowanie interwencyjne Rzecznika Finansowego
Każdy klient instytucji finansowej, który jest niezadowolony z usługi, może złożyć reklamację. Jeśli reklamacja zostanie odrzucona, konsument nie musi odwoływać się do sądu – może złożyć wniosek o podjęcie interwencji do Rzecznika Finansowego.
W uzasadnieniu wniosku należy wskazać czego dotyczy sprawa, jaki miała przebieg do tej pory oraz swoje zastrzeżenia wobec działania instytucji finansowej, a także argumenty uzasadniające wniosek. Na przykład – bank uniemożliwił klientowi odstąpienie od umowy kredytu lub firma pozabankowa naliczyła zbyt wysokie pozaodsetkowe koszty pożyczki.
Istotny pogląd
Klienci, którzy toczą sprawę sądową z instytucją finansową mogą wystąpić do Rzecznika Finansowego o wydanie opinii na daną sprawę czyli istotnego poglądu. Wprawdzie istotny pogląd Rzecznika Finansowego nie jest wiążący dla sądu ale w uzasadnieniu orzeczenia sąd powinien się do niego odnieść. Bardzo często sądy podzielają stanowisko Rzecznika Finansowego.
Postępowanie polubowne
Konsument, który jest niezadowolony z odrzucenia reklamacji przez instytucję finansową może także wystąpić do Rzecznika Finansowego o rozpoczęcie postępowania polubownego. Celem takiego postępowania jest doprowadzenie do ugody między klientem, a instytucją finansową. Rzecznik Finansowy występuje w tym postępowaniu jako bezstronny mediator.
Przed złożeniem wniosku o rozpoczęcie postępowania polubownego konsument powinien zgromadzić wszystkie dokumenty związane ze sprawą oraz przypomnieć sobie chronologiczny przebieg zdarzeń. Powinien także przyjąć cel, do jakiego zamierza dążyć oraz z których postulatów jest gotów zrezygnować.
Porady Rzecznika Finansowego
Jeśli jakieś zapisy w umowie z instytucją finansową są niezrozumiałe dla klienta tej instytucji albo podejrzewa on, że umowa jest sprzeczna z obowiązującym prawem, to może zasięgnąć opinii ekspertów. Poradę można uzyskać za pośrednictwem poczty elektronicznej (adres [email protected]), poprzez formularz kontaktowy na stronie internetowej, oraz telefonicznie:
22 333 73 28 – dyżur telefoniczny ekspertów z zakresu rynku ubezpieczeniowego, czynny w godzinach 9.00 – 14.00
22 333 73 25 – dyżur telefoniczny ekspertów z zakresu problemów z bankami i na rynku kapitałowym, czynny w godzinach 9.00-16.00
22 333-73-26 lub 22 333-73-27 – dyżur telefoniczny ekspertów Z dziedziny OFE, PPE, IKE oraz IKZE, czynny w godzinach 12.00-14.00
Skarga nadzwyczajna do Sądu Najwyższego
Możliwość składania skargi nadzwyczajnej do Sądu Najwyższego została wprowadzona do polskiego prawa w 2017 r. Złożenie skargi nadzwyczajnej jest możliwe tylko wtedy gdy prawomocne orzeczenie sądu:
- narusza zasady lub wolności i prawa człowieka i obywatela określone w Konstytucji,
- narusza prawo przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie,
- zachodzi oczywista sprzeczność istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego.
Skarga nadzwyczajna może być wniesiona przez niektóre urzędy państwowe. Jednym z tych urzędów jest Rzecznik Finansowy, w zakresie swojej właściwości, czyli rynku finansowego.
Rzecznik Finansowy złożył już kilka skarg nadzwyczajnych, które dotyczyły prawomocnych wyroków sądowych m.in. w sprawie kredytów frankowych, wcześniejszej spłaty kredytu, nieuzasadnionego wpisu do rejestru dłużników, ubezpieczenia niskiego wkładu własnego i innych.
Wnioski o podjęcie uchwały Sądu Najwyższego
Czasami się zdarza, że poszczególne sądy orzekają zupełnie inaczej w takiej samej sprawie. W Polsce nie obowiązuje prawo oparte na precedensie, dlatego każdy sąd może wydać wyrok bez oglądania się na dotychczasowe orzecznictwo.
Te rozbieżności w orzecznictwie może wyeliminować jedynie uchwała Sądu Najwyższego. Rzecznik Finansowy jest jednym z urzędów państwowych, który może wystąpić do Sądu Najwyższego o podjęcie takiej uchwały. Do tej pory Rzecznik Finansowy złożył 9 takich wniosków. Najbardziej znany z nich dotyczy zasad, według których klient i bank powinien rozliczyć kredyt frankowy uznany za nieważny.
Działalność edukacyjna Rzecznika Finansowego
Na stronie internetowej Rzecznika Finansowego można znaleźć ciekawe informacje dotyczące rynku finansowego, raporty, a także ostrzeżenia przed różnymi oszustwami. Rzecznik Finansowy organizuje także coroczny konkurs na najlepszą rozprawę habilitacyjną i doktorską oraz pracę magisterską i licencjacką z zakresu ochrony klienta na rynku finansowym.
Kopiowanie tego artykułu jest dozwolone pod warunkiem zachowania linku do źródła: Rzecznik Finansowy